mba'embyasy  Pe mba’embyasu ha’e peteĩ mba’e oĩaiti ñane cultura popularpe, jepe umi ipyahuveva nojepysakai chupe. Pe arandukuaa táva reheguape la omanoa orekorõ parandu ary, ikatuma ojereraha hesẽ ndaha´ei peicha mitã michire, umia ñande. Iánga kuera ipoti voĩ ha oiko chuikuera tupa rymba. Peteĩ tuguy omanoro umi ogaygua rehegua oipuru va'era ao hũ. Oĩ mokoĩ chagua ao hũ ñemboty 'ete, ha mbytegua ao hũ. Pe tenonderãpe ao hũ paite va'erã, kuña kuera oraha va'era ao hũete, ha yma upea upea heise ao, akãhoja py'ao, sapatu ha poryru hũ va'erã. Kuimba'e kuera katu oĩpuru va'era ao'i hũ aokua asúpe o peteĩ apytĩha hũva ikamisa jyva asúpe. Pe mokoĩhape katu ojepuru añete arande, rehe techapyrã saí hũva typói morotĩ ndive. Ojepuru aja pe ao hũ naikatui ojepuru ao sa'y kuera mba'e, ari opakatu pytã kuera ha hovy kuera. Pe mb'embyasu aja neikatui rehendu mba'epu porã ha neikatui reho aretepe, oñemenda hape, ñemongaraipe ha aramboty kuerape. Ambue kyta hechapyra ha'e hina kurive mba'e kuera itaju mba'e, akaru hamichãi kuera ojemoĩ va'era apytiha hũ hese.

Ara pehẽ mba’embyasy Pe ao hũ ojereraha peteĩ ara pehẽ jave ha maapa la omanda ra'e jahecha hagua mbo'y árapa ao hũ ojeipuru. Peicha jareko la omanova ha'ero mena, tua o memby, ao hũ ojepuru va'era mokoĩ ary, ha'ẽro teindy, peteĩ ary, poteĩ jasy ha'erõ tuvy, taita, porundy jasy ha poteĩ jasy ha'ẽro tovaja, tutyra'y ha menaru. Upéva katu syre ojereraha pe ao hũ mokoĩ ary peve pe kakuaa ha jepy'apy ha porundy jasy tyeguasyre; tua rekatu ojereraha peteĩ ary poteĩ jasy jave, upeva ñande "pe tua ha'e peteĩ yvyra ata ha peteĩ ã", upea heise tua ome'e je'u pyrã, ha entero hógape oĩ hi ã me. Oĩ aveĩ menave'y orahava ao hũ apyre'ỹ, pea ha'e, omano guive imena ha omano peve ha'e. Aveĩ oĩ omanoro paíno kuera, umi ra'yanga kuera ohova'era velorio hape, ñotyhape ha poryndy hape ha oraha va'era aĩ ao hũ. Peicha ojejapo okarape, ko' anga tavaguasupe nojepuruveima. Ojemope hagua pe ao hũ jeipuru, kuñakuera oipuru va'era peteĩ ao sa'y pea heise pyta ha hovyva

Novenario

 Ñembo'e  rosario rehe peteĩ teko hayhuva hina ojeñande ha motenondeva pe aguata  ha'e  tei me'e re'i pyahu maría peteĩ “corona rosas” iporãva ñáne amyrỹi  ndopyta hina  mano rire tenda gua ha oguahe puae ñandejaradi .

 Ñamandua arã hina pe catecismo tupão católica hei hina pe mano rire tenda ha'e pe pokatuenda mba'e hina omano tekoayhu pe 

  ñandejara ndive katu , jepe peĩme hatã kuera i mba'e salvación apyre'ỹ ,   okotevẽ gueterei ñemopotĩ mba'e opyta hasa pe apyre'ỹ teko rory , me

  ha ha'e fiele kuera hina peregrinan pe yvykuera oikatu ipytyvõ pe ánga kuera mano rire tenda me eme'ẽ rehe ioraciones kuera.  oĩ hina mandu´a hina ave peteĩ máva omano nahániri oikatu japo Mba'eve opyta mono'õ pe yvága , ma

 Katu oikoveva heẽ roikatu kuave'ẽ ñande tembiapo kuera ha oracion kuera opyta hina teko kuera hayhuva kuera amyrỹi kuera oikatu hupyty  pe ñyrõ , pe ñemopotĩ i mba'e angaipa kuera ha momarandu terakuã ñandejara .

  Mba'erepa porundy ára?

Porundy ára kuera ñembo'e mba'e opyta rotayma unpe amyrỹi  peĩme jokuaa kuera pe ndive papaha mese kuera mba'e hina isy orekova hina ha'arõ opyta ama'ẽ Itamby mimbi  ha orekohagua ipyti´a pe . ko ára ikatu ramo ha'e ñandejara opyhyta ijyva kuera rohaihu kuera ave osẽ rire ipope tenda gua pe  ha'e hina , chupe juicio, era ñeikotevẽva purificarse ko tenda mboyve ĩ mba'e revake ipresencia.  pe rõ ha'e upévare hina pe ndive rezo novenariogua jamoirũ akue lape máva ojepotáva ipahague guata , pe elevarpe iránga , jahechakuaa ñandejara rehe itekove ha chupe jajerure´asy akue hina tenga poriahuvereko i mba'e ánga . 

  Mba'e ha'e pe rosario amyrỹi kuera mba'e ? 

Pe ára rire hina mba'e pe amyrỹi ha'e cremado o inhumado, onepyru pe novenario amyrỹi  hina ha'e porundy ára kuera ñembo'e mba'e pe ndive marangatu rosario. pe aja ko ára ojeopy'amongeta jekuaa'ỹ kuera ha'eteva kuera pe ára   : jekuaa'ỹ kuera gozoso kuera,arakõi ha arapokõi kuera;  jekuaa'ỹ kuera doloroso kuera, araapy ha arapoteĩ ;  jekuaa'ỹ kuera ojajáiva kuera, ararundy ha arateĩ kuera,  ha jekuaa'ỹ kuera luminoso kuera, arapo. 

Mba'ere ñañembo'e amyrỹi peteĩ novenario? 

Rehe hina ha'e peteĩ ambopapa ára kuera mba'e duelo,  hina rehe amombyte novenariogua jamoirũ akue esape máva ojepotáva irambopaha guata , me  elevarpe iránga , jerure´asy ñandejara , hechakuaa ñandejara rehe itekove , hina tenga poriahuvereko pe ára juiciogua pahague .  pe novenario ha'e porundy mese kuera tyeguasu mba'e previo pe Ñesẽ máva kuera  , ha'e peteĩ jepokuaa o tradición hina sirve lape ogaygua soporte mba'e primera kuera vorevoña kuera duelogua emocional, pe   lo dela kurusu yvy mba'e , nahániri opakatu kuera,   , ojesupone hina simbolicamente ha'e pe aceptación pe ogaygua pe hina pe ánga amyrỹi gua sigairaguata ,   , , añetegua ha'e simbolismos hina oiko jepe pe oikovo hina amyrỹi kuera, opyta oñepyru pe tayma  pe 

Pyrũhã kuèra rehegua

Pe ita karai he’ise pyrũha kuera hina jajupi akuè ,opyta ĝuahẽ  pe yvàga, la omendaba akue oñemoi porundy pyrũha  kuera rehe hina oreko mokõi tekove kuera, imba’e ha irembirekore, ha upèvare oreko mokõi pyrũha  kuera jepe hina orendihaĝua Ñandejàrape, ha la nomendài akue oñemoĩ pokõi pyrũhante , ha’e ndorekòi kuri pe mokõi jekuaa’y àri pe menda.

Pe tùnica morotĩ ogueraha hi’àri he’ise pe yvàga, osea ñande jagueraha arã pe kurusu yvàga peve mava kuèra  omanovaèkue oreko porundy àra, oĝuahẽ haĝua pe juicio Ñandejarandi.

Pe primer Rosario ojejapo, resurrecciòn ñandejara rehe akue.

Oñepyrũtarõ la ñembo’e, mbohapy mba’e mèse kuera o peteĩ ary ojejapo pe àra hina pe màva omano’akue.

Pyrũhã kuera ohayhu je’e. oguata la pe tembiapò vai repykue.

Pe primer pyrũhã he’ise; pe presentación ñane mba’e angue ñandejàra ndive

Pe segundo pyrũhã he’ise; pe pohyikue yvatekue gua  ñane mba’e angaipa kuera

Pe tercer pyrũhã he’ise; oĩ oikòva akue ha’e ipy’aporãpa, ha imarangatu irapichandikuèra, ha ojeoha’ã  pe pohykue ñane mba’e angaipà kuèra.

Pe cuarto; pyrũhã koa hata odepende, pe màva omendavapapyre o nomendài Kuri. Omendava’ekuè, mba’èichapa ojoguerahà irembirekondi ha ndomendaĩrõ  akue, mba’èichapa ojoguerahà irapichakuèrandi.

Pe quinto, ha’e ñembuai hina  chupe jajapo ñane rapichakuera, hina ipõrava o ivaia.

Pe sexto pyrũhã ohayhu je’e hina, ha’e okuave’ẽ  akue  ñepytyvõ  irapichakuèra ha ipy’a porãpa.

Pe séptimo pyrũhã  ha’e pe vy’a oreko akue la omanòva Kuri, ore rome’ẽ arã ore vy’a ñande rapichare  rehe jepe hina che ndahayhurieterei chupe.

Pe octàvo pyrũhã  ha’e pe mborayhu hina ñande roguereko akue ñande tekoveme.

Pe noveno pyrũhã; ko’ape ñandejara oreko en cuenta la mba’e porãva ore rojapo Kuri jaĩramo  oikòva ndive.

Pe apytĩha oñemoĩ avei hi’ari he’ise pe ñembyasy orekova ipehẽnguè kuera. Ha pe vaso `yre oñemoĩ ita karai guype, imembykuèra ho’u arã michimìnte, ha si ha’e ndorekòi akue memby, ho’u arã  ijoyke’y kuera.

HESAVA

Ha´e kuñakuera ojerure hesekuera oho  haguã veloriohape, karai oreko pirapire ojerure oho hãse haguã hikuai.

Ha´ekuera oikoteveva omano tapicha oikove haguã, oñemonde manterei aõ hũ, ha´ekuera  hesangy ha sapukai hata ha ndoikuai ma´apa hikuai. 

Ogueraha peteĩ ygua ombyaty oñohe tesay, herakuera ha´e Lacrimatorios, ha´upei omoi tumbape.

     ¿ Ha´era ojerure Hesava kuerapape ?

Ojerure haguere oñepotỹ anga tapicha omano akue oikatu haguã opytu´u pua´e.

Japopa ñeñotỹ  hesangykuera ojerure tepyme´ẽ oimeraẽva mboepy pirapire o tembĩ´urã 

mba´eicha, ka´a, avati ha hu´ĩti.

Indicadores

• Ojeporeka marandu umi mba'e Paraguaitéva mba'e
• Ojesareko marandupa pe mba'e ojeruréva chupe
• Oipurujehai Guaranime hekopetépe
• Oipurukuaa tehnología omba'apo haguã 
• Oipuru hekopetépe umi mba'e tehnología oipytyvõtava omoporã haguã hembiapo
• Oipuru ta'anga, sayha opa mba'e omoporãva hembiapo
• Ohechauka hembiapo opavavepe oñemomba'e haguã Paraguái mba'ete eva 
• Omoñe'ẽ sýi Guaraníme 
• Oikuaapoite umi hembiapope oĩva 
• Omombe'ukuaa umi mba'e ojeporekava'ekue ha mbaeichapa ojuhu morandu
• Oguerekova umi mba'e oikotẽvéva ahechauka haguã hembiapo 
• Oipuru ao ha umi mba'e oipytyvõva hembiapópe
• Oñembosako'i tembiapo potĩ ohechaukarõ ha ohechauka rire hembiapo
• Ohechauka hembiapo ára ha aravo ojeruréva chupe

Capacidad

• Ohesa' ỹijo mba'éichapa oñemohenda opáichagua momarandu internetpe oĩva 
• Omombe'u hemimo'ã, hemiandu ha oikuaapy umi mba'e ko'ága rupi oñeñe'ẽ ha herakuaveva rehe morandu internetpe oikũmbyva'ekuegui
• Ohesa'ỹijo opaichagua ñe'ẽporãhaipyre ojehaiva'ekue ha oñembosakava'ekue guaraníme jaguerekóva Paraguaipe   
• Ohesa'ỹijo opaichagua ñe'ẽporãhaipyre guaranime jaguerekóva Paraguaipe oguerekóva kuaapy ñande rekave ha ñande rekova rehegua, tavakuaapy, tavarandu rehegua ha ojejapova ñande ypykue rembiepokue oikuaaukahagua hemiandu te'ỹicha ha umi Paraguaigua térã ambue tetãgua rembiapokue oikuaauka hagua avei hemiandu